Chính sách tài khóa có tác động lớn đến nền kinh tế, thông qua việc áp dụng thuế và đầu tư công. Đây là một chính sách kinh tế quan trọng, giúp đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.

1. Khái niệm chính sách tài khóa là gì?

Chính sách tài khóa là việc sử dụng nguồn lực tài chính của chính phủ để ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế. Đây là một công cụ quan trọng trong chính sách kinh tế vĩ mô được thực hiện bởi chính phủ.

Chính quyền điều chỉnh thuế và chi tiêu nhằm đạt được mục tiêu kinh tế tổng thể như tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định giá cả.

Chính sách tài chính trong nền kinh tế hiện nay.

Chính phủ mới có quyền thực hiện chính sách tài khóa, chỉ cấp Trung ương mới có thể thực hiện chức năng này, chính quyền địa phương các cấp không được phép.

2. Các loại chính sách tài chính

Chính sách tài khóa gồm 2 loại, mỗi loại tác động theo 2 hướng ngược chiều tới nền kinh tế vĩ mô.

Chính sách tài chính mở rộng

Chính sách tài khóa mở rộng, còn được gọi là chính sách tài khóa thâm hụt, là việc Chính phủ tăng chi tiêu chính phủ, giảm nguồn thu từ thuế hoặc giảm thuế, kết hợp với việc tăng chi tiêu chính phủ. Điều này giúp tăng sản lượng kinh tế, tăng tổng cầu và tạo việc làm cho người dân, đồng thời kích thích phát triển kinh tế.

Khi kinh tế gặp khó khăn, phát triển chậm chạp và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, chính sách tài khóa mở rộng sẽ được áp dụng. Thường thì chính sách này sẽ được kết hợp với chính sách tiền tệ nhằm đạt được mục tiêu ổn định, phát triển và tăng trưởng kinh tế hiệu quả.

Chính sách tài chính nghiêm ngặt

Chính sách tài khóa thắt chặt là biện pháp Chính phủ áp dụng để giảm chi tiêu và tăng nguồn thu từ thuế hoặc kết hợp cả hai.

Sau đó, sản lượng giảm, tổng cầu giảm, giúp nền kinh tế không phát triển quá nóng. Chính sách được áp dụng để điều chỉnh nền kinh tế đang phát triển quá nhanh, tỷ lệ lạm phát cao và không ổn định, đưa nó trở lại trạng thái cân bằng và ổn định.

Chính sách có 2 loại tuỳ chỉnh theo hướng ảnh hưởng đến kinh tế tổng thể.

3. Tác động của chính sách tài khóa đối với nền kinh tế

Chính sách tài chính có 4 vai trò như sau:.

Một công cụ mạnh mẽ để Chính phủ có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống kinh tế trong mọi tình huống, đồng thời duy trì sự ổn định của nền kinh tế đang chịu sự biến đổi.

Sử dụng hai công cụ của chính sách tài khóa, Chính phủ sẽ phân chia nguồn lực của nền kinh tế một cách hiệu quả, tập trung vào việc phát triển một lĩnh vực quan trọng của đất nước.

Hỗ trợ phân phối và tái phân phối tổng sản phẩm của cả nước để đem lại sự cân đối. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư và tăng trưởng kinh tế một cách an toàn và ổn định.

Mục đích của chính sách tài khóa là thúc đẩy tăng trưởng, phát triển nền kinh tế.

4. Công cụ triển khai chính sách từ khóa

Chính sách tài chính sử dụng hai công cụ chủ yếu bao gồm:

Công cụ nhằm thực hiện chính sách tài chính một cách hiệu quả.

Kinh phí chính phủ

Kinh phí của chính phủ bao gồm các khoản chuyển giao, chi tiêu cho việc mua hàng hóa và dịch vụ. Để cụ thể hơn:

Chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ: Chính phủ sử dụng nguồn ngân sách để đầu tư vào quốc phòng, xây dựng cơ sở hạ tầng, trả lương cho cán bộ …

Chi chuyển nhượng: Chính phủ cung cấp nguồn kinh phí để hỗ trợ các nhóm người dễ bị tổn thương trong xã hội như những người khuyết tật, người nghèo, bệnh binh, thương binh, ….

Cả hai khoản chi đều ảnh hưởng đến tổng cầu của nền kinh tế. Chính phủ chi tiêu để mua hàng hóa và dịch vụ, làm tăng cầu hàng hóa và tổng cầu kinh tế. Chi ngân sách để hỗ trợ xã hội và tăng thu nhập cho người dân, từ đó người dân mua sắm nhiều hơn, gián tiếp làm tăng tổng cầu.

Tăng chi tiêu chính phủ dẫn đến tăng tổng cầu và kích thích cung cầu, đẩy nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng ổn định. Ngược lại, giảm chi tiêu chính phủ làm giảm tổng cầu và ảnh hưởng đến sự phát triển quá nhanh của nền kinh tế.

Thuế

Chính sách tài khóa còn có một công cụ khác là thuế. Đây là khoản thu mà Nhà nước yêu cầu cá nhân và tổ chức đóng góp vào ngân sách để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước vì lợi ích chung. Thuế được chia thành 2 loại.

Thuế là một công cụ hiệu quả của các chính sách tài chính.

Thuế trực thu là khoản thuế được đánh trực tiếp vào tài sản và thu nhập của người chịu thuế. Người chịu thuế là người phải nộp thuế. Các loại thuế trực thu bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế thừa kế, thuế tài sản và thuế đất.

Thuế gián thu là khoản thuế điều tiết gián tiếp thông qua việc tính vào giá cả dịch vụ và hàng hóa, và người chịu thuế không phải là người nộp thuế.

Các loại thuế gián thu bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT, thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu. Ví dụ với thuế VAT, giá cả hàng hóa đã niêm yết đã bao gồm 8-10% thuế VAT. Người mua hàng là người chịu thuế, nhưng không trực tiếp nộp thuế. Thay vào đó, người mua hàng sẽ trả tiền cho nhà sản xuất, và nhà sản xuất sẽ nộp thuế VAT đó.

Chi tiêu chính phủ và thuế có mối quan hệ tương đối phức tạp. Khi thuế tăng, thu nhập của người dân giảm, dẫn đến việc giảm tiêu dùng và làm giảm tổng cầu cũng như GDP. Ngược lại, khi thuế giảm, giá cả hàng hóa và dịch vụ cũng giảm, dẫn đến việc người dân chi tiêu nhiều hơn, tăng tổng cầu và GDP.

Trong bối cảnh hiện tại, nền kinh tế đang đối mặt với khó khăn. Nhà nước đã triển khai các chính sách tài khóa nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế. TOPI hy vọng rằng thông tin về chính sách tài khóa mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của chính sách này đối với việc đầu tư, từ đó có thể lựa chọn hướng đầu tư phù hợp cho mình.