Hiện tại, định nghĩa về Nhà nước chưa được xác định rõ ràng, dẫn đến sự khác nhau trong cách hiểu về khái niệm này. Một cách đơn giản, Nhà nước là một tổ chức có quyền lực đặc biệt trong xã hội, bao gồm một nhóm người được chọn lựa từ cộng đồng để thực hiện quyền lực, nhằm tổ chức và quản lý xã hội, phục vụ lợi ích chung của toàn bộ xã hội và lợi ích của những người đang có quyền lực trong xã hội.

2. Khái niệm Nhà nước dân chủ là gì?

Theo Điều 2 Khoản 2 Hiến pháp 2013, ở Việt Nam, quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân, với nền tảng là sự liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.

Nhà nước được hiểu là nhà nước do dân thành lập và tồn tại nhờ vào nhân dân. Các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương đều được thành lập bởi nhân dân để thực hiện quyền làm chủ nhà nước thông qua bầu cử. Chủ trương, chính sách và pháp luật của Nhà nước đều được xây dựng và thực hiện bởi nhân dân thông qua trưng cầu ý dân. Như vậy, nhân dân đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định về các vấn đề quan trọng của quốc gia.

Trong tư duy của Hồ Chí Minh, quyền lực tối cao của nhân dân không chỉ được thể hiện qua việc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, mà còn bao gồm quyền bãi nhiệm, kiểm tra và giám sát hoạt động của các đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Cơ chế dân chủ này nhằm đảm bảo sự trong sạch, bền vững của bộ máy nhà nước và thể hiện rõ tinh thần nhà nước của dân, do dân và vì dân. Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Nhân dân có quyền bãi miễn đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân nếu họ không đáng tin cậy trong mắt nhân dân”.

Nhà nước dân chủ nhân dân được tổ chức và xây dựng thông qua tổng tuyển cử, là một quyền chính trị mà nhân dân đã giành được sau quá trình đấu tranh cách mạng dài để giành độc lập chủ quyền. Đây là hình thức dân chủ, thể hiện năng lực làm chủ của nhân dân. Tổng tuyển cử là dịp cho toàn bộ quốc dân tự do lựa chọn những người có tài năng và phẩm chất để đảm nhận công việc quốc gia. Qua việc bầu cử Quốc hội và Chính phủ, nhân dân có thể thực hiện quyền lực của mình thông qua cách thức dân chủ trực tiếp và đại diện.

Với vai trò là chủ nhà nước, các đại biểu được bầu phải thấu hiểu nhân dân, lắng nghe ý kiến và giải quyết các vấn đề thiết thực mà nhân dân đang gặp phải. Lợi ích của nhân dân luôn được đặt lên hàng đầu, vì không có nhân dân thì Nhà nước không thể tồn tại. Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, để thể hiện sự chủ trương nhân dân lao động, các đại biểu cần duy trì mối liên hệ thường xuyên với nhân dân. Nếu mất đi mối liên hệ này, Nhà nước có thể rơi vào tình trạng quan liêu, trì trệ, đứng trên đầu nhân dân, trái với bản chất dân chủ đích thực của Nhà nước kiểu mới.

3. Câu hỏi phổ biến

3.1. Khái niệm Nhà nước dân chủ là gì?

Nhà nước của dân là nhà nước do nhân dân làm chủ, đây là một tư tưởng tiến bộ trong cuộc sống cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh. Tất cả mọi người dân Việt Nam, bất kể giới tính, giàu nghèo, nguồn gốc, dân tộc, tôn giáo… Đều là chủ của Nhà nước và có trách nhiệm xây dựng nó.

3.2. Khái niệm Nhà nước vì dân là gì?

Nhằm phát triển đất nước, nhà nước vì dân đã đặt lợi ích của nhân dân làm mục tiêu chính, là động lực cho sự phát triển. Tất cả những hành động này đều xoay quanh lợi ích của dân, mang đến cho họ những điều cần thiết như ăn uống, mặc áo, có chỗ ở. Ngoài ra, nhà nước còn đảm bảo việc học hành của công dân và chăm sóc đời sống vật chất và tinh thần, tín ngưỡng và tôn giáo của nhân dân. Mọi hoạt động đều hướng tới lợi ích của nhân dân.

3.3. Hình thức chính quyền của Việt Nam là gì?

Hình thức chính thức của nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là nền tảng dân chủ.

Xem thêm “Người dân là gì?”.

Các thông tin về nhà nước do dân hiểu là gì? Và các thông tin liên quan đến nhà nước của dân, do dân và vì dân được trình bày ở trên. Hy vọng rằng bài viết có thể cung cấp cho quý bạn đọc nhiều thông tin hữu ích về vấn đề này. Xin vui lòng liên hệ với công ty Luật ACC nếu cần tư vấn để được hỗ trợ một cách nhanh chóng.