Trong những năm gần đây, khái niệm tỷ giá hối đoái đã trở nên phổ biến hơn do sự gia tăng nhu cầu trao đổi tiền tệ và giao thương giữa các quốc gia. Vậy tỷ giá hối đoái là gì và có tác động đến nền kinh tế và thị trường hay không? Chúng ta hãy cùng DNSE khám phá qua bài viết dưới đây.

Khái niệm tỷ giá hối đoái là gì?

Tỷ giá hối đoái là giá trị đồng tiền của một nước được biểu thị bằng đồng tiền của một nước khác. Ví dụ, vào ngày 26/11/2021, tỷ giá hối đoái của USD là 22.672 VND, có nghĩa là 1 USD có thể đổi được 22.672 VND.

Khi đến các quầy giao dịch tại ngân hàng, bạn sẽ luôn thấy hai loại tỷ giá hối đoái: tỷ giá mua và tỷ giá bán. Tỷ giá mua luôn cao hơn tỷ giá bán một số tiền nhất định. Điều này có nghĩa là ngân hàng luôn mua ngoại tệ với giá thấp hơn so với giá bán. Sự chênh lệch này là lợi nhuận mà ngân hàng kiếm được từ dịch vụ của mình.

Ví dụ: Tỷ giá hối đoái USD vào ngày 26/11/2021 là 22.500 VND (tỷ giá mua) và 22.700 VND (tỷ giá bán). Khi bán 1 USD cho ngân hàng, bạn sẽ nhận được 22.500 VND (theo tỷ giá mua). Ngược lại, nếu mua 1 USD từ ngân hàng, bạn phải trả 22.700 VND (theo tỷ giá bán). Chênh lệch 200 đồng là tiền lãi mà ngân hàng kiếm được.

Liên hệ giữa tỷ giá hối đoái và hoạt động xuất nhập khẩu

Tỷ giá hối đoái là thuật ngữ quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia, thậm chí cả nền kinh tế của quốc gia đó. Để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa tỷ giá hối đoái và xuất nhập khẩu, ta cần phải nắm bắt được thời điểm một đồng tiền trở nên mạnh hơn hoặc yếu hơn.

Khi đồng tiền USD có thể đổi được nhiều VND hơn, người ta cho rằng đồng USD mạnh hơn. Ví dụ, thay vì tỷ giá 1 USD = 23.000 VND, nếu nó có thể đổi được 25.000 VND, ta nói đồng USD đã trở nên mạnh hơn. Ngược lại, nếu USD đổi được ít VND hơn, thì nó sẽ yếu hơn.

Việc tăng giá trị đồng đô la sẽ đóng góp vào việc thúc đẩy nhập khẩu của Mỹ, vì hàng hóa của Việt Nam sẽ trở nên giá rẻ hơn đối với người Mỹ. Điều này sẽ khuyến khích họ tiêu dùng mạnh mẽ hơn với các sản phẩm từ Việt Nam. Ngược lại, việc giảm giá trị đồng đô la sẽ thúc đẩy xuất khẩu, vì hàng hóa của Mỹ sẽ trở nên giá rẻ hơn đối với khách hàng quốc tế.

Các chế độ đổi tiền tệ

Trên thị trường, có tổng cộng 3 chế độ tỷ giá hối đoái phổ biến. Đó là tỷ giá thả nổi, tỷ giá cố định và tỷ giá thả nổi có điều tiết.

Tỷ giá động (Floating Exchange Rate):

Tỷ giá thả nổi phụ thuộc hoàn toàn vào quy luật cung cầu. Sự thay đổi của tỷ giá không bị can thiệp bởi nhà nước.

Một ví dụ, Mỹ đã quyết định mua 1000 tấn cá từ Việt Nam. Do đó, Mỹ phải đổi một số lượng lớn USD sang VND để thanh toán cho ngư dân Việt Nam. Điều này sẽ tăng nhu cầu VND trên thị trường và thúc đẩy giá trị của VND tăng lên. Cần lưu ý rằng trong trường hợp này, chính phủ Việt Nam không có bất kỳ hành động can thiệp nào vào sự thay đổi của tỷ giá.

Tỷ giá hội đồng (Fixed Exchange Rate)

Chế độ này đặt giá trị của một đồng tiền liên kết chặt chẽ với giá trị của một đồng tiền khác. Thường thì Chính phủ cần can thiệp để thực hiện điều này.

Khi VND mạnh hơn, USD sẽ mất giá. Giả sử, 1 USD chỉ đổi được 20.000 VND thay vì 23.000 VND như trước. Tuy nhiên, chính phủ Việt Nam muốn giữ tỷ giá 1 USD = 23.000 VND. Do đó, chính phủ sẽ thực hiện các biện pháp để cân bằng tỷ giá giữa USD và VND.

Tỷ giá thả nổi có quản lý điều tiết (Manage Exchange Rate)

Chế độ tỷ giá đặc biệt này là sự kết hợp của hai chế độ trước đó, cho phép thả nổi nhưng vẫn có sự can thiệp từ nhà nước. Mục tiêu của sự can thiệp này là ngăn chặn biến động quá lớn của tỷ giá trên thị trường.

Tóm tắt

Dưới đây là những thông tin cơ bản nhất mà bạn cần biết về tỷ giá hối đoái. Bao gồm khái niệm tỷ giá hối đoái, các hình thức tỷ giá và tác động của nó đến nền kinh tế và xuất nhập khẩu. Hy vọng bạn có thể thu thập được nhiều kiến thức hữu ích để áp dụng vào cuộc sống và đầu tư. Đừng quên ghé thăm DNSE thường xuyên để không bỏ lỡ những kiến thức thú vị trong tương lai.