Định nghĩa về Bitcoin là gì?

Bitcoin là một loại tiền điện tử đầu tiên trên thế giới, được tạo ra dưới dạng phần mềm mã nguồn mở và không được quản lý bởi bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào.

Bitcoin ra đời vào năm 2009 và được sáng tạo bởi một cá nhân hoặc một nhóm nhà phát triển ẩn danh, được biết đến với tên Satoshi Nakamoto. Sự xuất hiện của Bitcoin đã đánh dấu bước đầu cho sự phát triển của thị trường tiền điện tử – crypto.

Bitcoin sử dụng mạng ngang hàng (peer-to-peer), cho phép người gửi giao dịch trực tiếp với người nhận mà không cần thông qua bất kỳ bên trung gian nào. Điều này giúp loại bỏ các khoản phí không cần thiết và giúp mỗi giao dịch có phí rẻ hơn nhiều so với dịch vụ chuyển tiền quốc tế.

Trên toàn cầu, đã có tổng cộng 21 triệu đồng BTC được tạo ra. Không ai có thể thay đổi số này, kể cả người sáng lập Satoshi Nakamoto. Đến tháng 1/2023, đã có 19.2 triệu BTC được khai thác và chỉ còn 1 triệu BTC chưa được đào.

Bitcoin không chỉ có đơn vị lớn nhất là Bitcoin (BTC) mà còn có đơn vị nhỏ hơn là Satoshi (hay sts) – được đặt theo tên của người sáng lập Bitcoin.

Với tỷ lệ 1 BTC = 100,000,000 Satoshi, có nghĩa là một đơn vị Satoshi = 0.00000001 BTC.

Vì sao Bitcoin ra đời và có giá trị?

Bitcoin trong những năm gần đây đã có sự tăng trưởng đáng kể. Theo số liệu từ CoinMarketCap, BTC đã từng đạt mức giá kỷ lục là 67,500 USD/BTC vào ngày 10/11/2021. Tuy nhiên, giá trị này không phản ánh đúng giá trị thực của BTC mà chỉ thể hiện quy luật cung cầu trên thị trường.

Bitcoin có giá trị nhờ vào sự quan tâm và sử dụng của từng người. Dưới đây là một số cách mà Bitcoin có thể mang lại giá trị.

Bitcoin là một hình thức thanh toán

Bitcoin được phát hành nhằm trở thành một công cụ thanh toán ngang hàng tiện ích. Mặc dù lúc đầu không được coi là tài sản có giá trị, nhưng sau hơn 10 năm tồn tại, Bitcoin đã ngày càng được nhiều tổ chức chấp nhận làm phương tiện thanh toán.

Tesla đã từng chấp nhận Bitcoin để thanh toán cho các xe hơi của họ, trong khi đó đất nước El Salvador đã công nhận việc sử dụng Bitcoin để thanh toán là hợp pháp.

Bitcoin là một phương tiện lưu trữ giá trị

Bitcoin được xem như Vàng kĩ thuật số vì tính hữu hạn và độ khó để khai thác. Do đó, nhiều tổ chức tài chính lớn và các nhà đầu tư nhỏ lẻ mua và nắm giữ Bitcoin như một hoạt động lưu trữ giá trị lâu dài.

Vay và thế chấp Bitcoin

Bitcoin không chỉ được sử dụng để thanh toán mà còn được nhiều tổ chức chấp nhận làm tài sản thế chấp để nhà đầu tư vay và tối ưu nguồn vốn. Lý do cho việc chấp nhận Bitcoin làm tài sản thế chấp là vì Bitcoin có vốn hóa cao nhất và được sử dụng phổ biến nhất.

Giá trị thực tế của Bitcoin

Coin98 Insights cho rằng, mặc dù có nhiều ứng dụng liên quan, nhưng chúng không phải là lý do chính giúp Bitcoin trở thành đồng tiền có vốn hóa hàng đầu trên thị trường. Điều này bởi vì đa số các ứng dụng này không có hiệu suất cao. Ví dụ:

Theo Coin98 Insights, giá trị tối đa của Bitcoin đến từ tính phi tập trung. Điều này có nghĩa là Bitcoin không phụ thuộc vào cơ quan/tổ chức/Chính phủ, không bị ngưng giao dịch hay loại bỏ do quyết định hay luật lệ của một quốc gia.

Ví dụ: Trung Quốc từng cấm Bitcoin và hoạt động đào Bitcoin nhưng blockchain của Bitcoin vẫn tồn tại và phát triển.

Đối với tỷ phú và nhà tài phiệt, Bitcoin, Vàng và bất động sản mới là tài sản thực sự, trong khi đồng tiền pháp định luôn bị lạm phát. Do đó, Bitcoin được xem xét là một kênh đầu tư hoặc lựa chọn trú ẩn trước sự lạm phát của tiền tệ.

Bitcoin không giống như Vàng hoặc bất động sản vì nó không cầm nắm được hoặc có sổ chứng nhận. Tuy nhiên, điều này cũng là một lợi thế vì Bitcoin không thể bị làm giả như Vàng và không bị kiểm soát như bất động sản. Thay vào đó, Bitcoin có thể truy cập được ở bất kỳ đâu miễn là bạn có kết nối Internet.

Bitcoin hoạt động ra sao?

Bitcoin hoạt động dựa trên công nghệ blockchain, một hệ thống phân tán và công khai. Mỗi giao dịch Bitcoin được gắn kết vào một khối và các khối này được kết nối với nhau để tạo thành chuỗi khối. Mạng Bitcoin bao gồm hàng nghìn nút trên toàn cầu, chịu trách nhiệm xác nhận và lưu trữ các giao dịch.

Khi một giao dịch Bitcoin được tạo, nó sẽ được lan truyền trên mạng và đợi sự xác nhận từ các nút trong hệ thống. Các nút này sẽ kiểm tra tính hợp lệ của giao dịch, bao gồm việc xác minh nguồn gốc tiền của Bitcoin và kiểm tra chữ ký điện tử. Sau khi giao dịch được xác nhận, nó sẽ được đóng gói vào một khối mới và được thêm vào chuỗi khối.

Bitcoin miner là người thực hiện quá trình xác nhận và ghi lại các giao dịch của Bitcoin. Họ sử dụng công suất tính toán của máy tính để giải quyết các bài toán số học phức tạp được gọi là “bài toán khai thác” (mining). Khi thành công, người đào sẽ nhận được một số lượng Bitcoin nhất định và khối mới sẽ được thêm vào blockchain.

Cơ chế này đảm bảo tính toàn vẹn và đáng tin cậy của hệ thống Bitcoin. Hơn nữa, việc áp dụng công nghệ blockchain giúp ngăn chặn việc gian lận và thay đổi lịch sử giao dịch, bởi vì khi một khối đã được thêm vào blockchain, hầu như không thể thay đổi.

Bitcoin là một hệ thống tiền điện tử phân tán, không thuộc sở hữu của bất kỳ tổ chức nào và sử dụng công nghệ blockchain để đảm bảo tính toàn vẹn và xác thực của các giao dịch.

Những đặc trưng của Bitcoin

Bitcoin (BTC) là một loại tiền điện tử không có hình dạng vật lý. Nó tương tự như các loại tiền tệ pháp định khác như USD, Euro, VND… Nhưng được mã hóa và lưu trữ dưới dạng điện tử.

Các yếu tố sau đây sẽ tạo nên sự khác biệt của Bitcoin.

Tính tập trung phân tán

Trên thị trường tài chính truyền thống (CeFi – Centralized Finance), các đơn vị tiền tệ như USD, VND, EUR… Sẽ được quản lý bởi các tổ chức như Ngân hàng Trung ương hoặc Chính phủ.

Bitcoin không yêu cầu sự đồng thuận của nhiều nút (node) tham gia vào mạng lưới để thực hiện và xác thực các giao dịch.

Các cá nhân/tổ chức khác nhau (gọi là thợ đào) sẽ kiểm soát các nút trong mạng lưới, và họ sẽ có mặt ở khắp nơi trên thế giới. Khi hơn 50% số node trong mạng lưới đồng ý với một giao dịch, giao dịch đó sẽ thành công.

Dựa vào hình trên, ta có thể nhận thấy mạng Bitcoin không bị kiểm soát quá mức bởi bất kỳ thực thể nào, với tổ chức mạnh nhất là Foundry USA chỉ nắm giữ 22% thị phần Hashrate.

Vì thế, Bitcoin được coi là một hệ thống blockchain phi tập trung không thể bị xâm phạm.

Đánh giá mức độ bảo mật

Trên lý thuyết, việc hack mạng lưới của Bitcoin để đảo ngược giao dịch hoặc thực hiện các hành vi xấu để trục lợi là có thể. Tuy nhiên, trên thực tế, chưa ai có thể thực hiện điều này bởi vì Bitcoin được bảo vệ bởi hệ thống bảo mật cực kỳ cao.

Tính an toàn của Bitcoin được đảm bảo bởi 2 thành phần:.

Tính rõ ràng

Bitcoin có tính minh bạch cao, là một trong những đặc điểm ưu việt so với các loại tiền tệ khác. Trái với đồng USD, số lượng Bitcoin được phát hành có thể biết chính xác. Tất cả thông tin về số liệu đều được công bố công khai, không phụ thuộc vào chính phủ và không có sự sai lệch do tính toàn vẹn của tiền giấy.

Tuy nhiên, với Bitcoin, mọi thông tin đều được ghi lại trên sổ cái của blockchain. Điều này có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể trở thành thợ đào và đọc dữ liệu của mạng lưới.

Vì thế, khi sử dụng Bitcoin blockchain, tất cả thông tin sẽ được rõ ràng.

Chi phí giao dịch thấp

So với việc chuyển tiền qua ví điện tử hoặc ngân hàng với mức phí là 0 VND, Bitcoin đang có mức phí khá cao. Tuy nhiên, mức phí này vẫn thấp hơn rất nhiều so với chi phí chuyển tiền quốc tế thông qua các tổ chức như ngân hàng.

Mỗi tổ chức sẽ áp dụng cách tính phí khác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn gửi khoản tiền 10,000 USD ra nước ngoài, phí sẽ không thể thấp hơn 100 USD và bạn còn phải mất thời gian để làm các thủ tục giấy tờ. Trong trường hợp của Bitcoin, phí chỉ là 1 USD mỗi giao dịch và thời gian chờ chỉ khoảng một tiếng đồng hồ.

Với số tiền 10,000 USD, mức phí không đáng kể. Tuy nhiên, ngân hàng thường tính phí theo % số tiền gửi thay vì theo từng giao dịch như blockchain. Do đó, Bitcoin có thể giảm đáng kể phí giao dịch cho người tham gia.

Độ hạn chế và độ phức tạp khi khai thác

Bitcoin có hai đặc tính đặc biệt giúp nó trở thành Vàng kỹ thuật số. Tương tự như Vàng, Bitcoin cũng có số lượng giới hạn, chỉ có thể đạt tối đa 21 triệu Bitcoin.

Việc khai thác cả hai tài sản này ngày càng khó hơn do sự hạn chế và hiếm có của chúng. Trước đây, khi Vàng chưa được khai thác nhiều, số lượng có sẵn sẽ lớn hơn và mức độ cạnh tranh sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, khi nhận ra tiềm năng và bắt đầu khai thác, số lượng vàng đã giảm đáng kể và mức độ cạnh tranh đã tăng lên.

Giống như vậy, để khai thác Bitcoin, các thợ đào phải không ngừng nâng cấp máy đào vì độ khó của mạng lưới Bitcoin (Hashrate) đã không ngừng tăng từ khi Bitcoin ra đời. Điều này cũng làm chứng cho sự gia tăng ngày càng nhiều người tham gia khai thác mạng lưới Bitcoin.

Các hạn chế của Bitcoin

Dù Bitcoin có vốn hóa lớn nhất thị trường tiền điện tử, nhưng Bitcoin vẫn tồn tại nhiều giới hạn.

Kể từ khi Bitcoin xuất hiện, đã xuất hiện nhiều giải pháp để giải quyết các vấn đề hạn chế. Tuy nhiên, việc thực hiện Hard Fork không mang lại giá trị cho Bitcoin. Do đó, đã có một số giải pháp trực tiếp như SegWit, SegWit2x và Lightning Network.

Nơi mua Bitcoin ở đâu?

Đầu tư Bitcoin (BTC) trên sàn giao dịch

Có thể mua Bitcoin trên các sàn giao dịch hỗ trợ BTC như DEX (sàn phi tập trung), CEX (sàn tập trung) và OTC.

Tiến hành mua Bitcoin (BTC) qua máy Bitcoin ATM

Máy Bitcoin ATM là một công cụ trực tuyến cho phép người dùng trao đổi Bitcoin và tiền mặt. Nhà cung cấp dịch vụ máy Bitcoin ATM có thể yêu cầu người dùng cung cấp thông tin liên quan để thực hiện giao dịch trên máy.

Bitcoin ATM khác biệt với các máy ATM thông thường vì nó không liên kết với thẻ ngân hàng và người dùng có thể trao đổi Bitcoin và tiền mặt trực tiếp. Một số máy Bitcoin ATM còn cho phép rút Bitcoin hoặc tiền mặt.

Bảo quản Bitcoin (BTC)

Bảo quản Bitcoin trên sàn giao dịch

Các sàn CEX thường hỗ trợ giao dịch mua bán Bitcoin, cho phép lưu trữ Bitcoin trên sàn. Tuy nhiên, đối với các nhà đầu tư có tài sản lớn, việc trữ tài sản trên sàn không được khuyến khích.

Việc FTX gặp khó khăn là một bằng chứng quan trọng cho thấy việc lưu trữ trên sàn giao dịch có thể mang lại nhiều rủi ro. Vì vậy, để có quyền kiểm soát tài sản của bạn hoàn toàn, hãy lưu trữ bằng ví phi tập trung (Non-custodial).

Các bạn nên chọn các sàn giao dịch lớn và đáng tin cậy như Binance, Bybit, Coinbase, OKX để lưu trữ tài sản và thuận tiện cho giao dịch.

Ví lưu trữ Bitcoin

Để lưu trữ Bitcoin, người dùng cần sẵn sàng một chiếc ví Bitcoin. Bài viết này sẽ giới thiệu về ví phi tập trung, một loại ví an toàn nhất cho nhà đầu tư, cho phép họ hoàn toàn kiểm soát tài sản của mình.

Mỗi ví tiền điện tử Bitcoin sẽ bao gồm:

Tuy nhiên, điểm khác biệt của ví phi tập trung so với ví được quản lý bởi sàn hoặc một tổ chức tài chính là ví phi tập trung sẽ không thể khôi phục lại khóa riêng tư hoặc mật khẩu. Do đó, người dùng phải cẩn thận lưu trữ khóa riêng tư và không tiết lộ cho bất kỳ ai, kể cả bên hỗ trợ tạo ví như Metamask, Trust, Coin98 Super App, SafePal…

Để nhận Bitcoin từ người khác, bạn chỉ cần chia sẻ địa chỉ công khai của mình (tương tự như số tài khoản ngân hàng). Để gửi Bitcoin cho người khác, bạn cần truy cập vào ví của mình.

Phương pháp tạo thu nhập từ Bitcoin

Hiện tại, ngày nay, có rất đông người đã chọn Bitcoin như một phương tiện đầu tư tương tự như chứng khoán hay Forex. Dưới đây là một số phương pháp để thu lợi từ Bitcoin.

Khai thác Bitcoin (Bitcoin Mining)

Hoạt động khai thác Bitcoin (Bitcoin Mining) là quá trình tham gia vào hệ thống mạng Bitcoin bằng cách trở thành một điểm kết nối, tương tự như việc bạn trở thành một thợ khai thác. Thợ khai thác sử dụng các thiết bị khai thác tiền điện tử để giải mã các bài toán và nhận được phần thưởng khai thác.

Phần thưởng này đến từ hai nguồn.

Theo quan điểm của Nakamoto Satoshi, phần thưởng khối được coi như một động cơ để thu hút người dùng ban đầu và thợ đào để duy trì hoạt động của mạng Bitcoin. Khi Bitcoin phát triển đủ mạnh, có cộng đồng sử dụng và giá trị BTC tăng lên, mạng lưới Bitcoin sẽ có thể tự duy trì hoạt động mà không cần phải trả thưởng cho việc đào khối.

Đầu tư và giữ Bitcoin

Hình thức đầu tư Bitcoin dễ nhất là mua và nắm giữ, còn được gọi là HOLD. Chỉ cần mua trên sàn và giữ trong một khoảng thời gian. Tuy nhiên, đây cũng là hình thức khó nhất vì yêu cầu niềm tin lớn vào Bitcoin và sự kiên nhẫn cao.

Hold Bitcoin là hành động mà người dùng mua Bitcoin với giá thấp, giữ trong một thời gian dài và chờ đến khi giá tăng cao để bán ra và thu lợi nhuận. Quyết định mua bán dựa trên việc phân tích cơ bản, đánh giá và dự đoán về tương lai của dự án, thay vì sử dụng phân tích kỹ thuật (hoặc ít sử dụng).

Các rủi ro cần nhà đầu tư Bitcoin lưu ý

Ngoài những tiện ích mà nhà đầu tư có thể thu được khi nắm giữ, mua, bán hoặc giao dịch Bitcoin, họ cũng có thể đối mặt với các nguy cơ khác như:

Nguy cơ liên quan đến thị trường.

Thị trường tiền điện tử, bao gồm cả Bitcoin, có mức độ rủi ro cao do biến động giá cực kỳ lớn. Vì vậy, để giảm thiểu rủi ro, nên chỉ đầu tư một số vốn nhỏ. Bitcoin có một lịch sử giá cực kỳ biến đổi so với các thị trường khác.

So với thị trường Chứng khoán hay Hàng hoá, Bitcoin có mức rủi ro cao do biến động mạnh trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, so với các loại đồng tiền điện tử khác, Bitcoin được coi là tài sản “an toàn hơn”.

Nguy cơ liên quan đến an ninh.

Sự an toàn là một yếu tố mà hầu hết người dùng Bitcoin quan tâm khi giữ tiền. Nếu tài khoản không được bảo mật đúng cách, nhà đầu tư có thể mất hết tài sản mà họ có.

Để tránh các nguy cơ liên quan đến thông tin cá nhân, hãy lưu trữ Bitcoin lâu dài trong ví lạnh hoặc các sàn giao dịch đáng tin cậy.

Nguy cơ liên quan đến việc vi phạm pháp luật.

Mức độ công nhận Bitcoin trong các quốc gia khác nhau đa dạng. Vì thế, người đầu tư cần nắm rõ quy định tại quốc gia mình đang sinh sống để thực hiện các hoạt động đầu tư Bitcoin phù hợp.

Các tổ chức mua & nắm giữ Bitcoin

Ngoài việc cá nhân nắm giữ BTC, các công ty cũng thông báo rằng họ đang nắm giữ Bitcoin. Tuy nhiên, việc theo dõi thông qua Blockchain Explorer sẽ khó khăn vì họ có thể sử dụng dịch vụ lưu ký của các bên thứ ba như Coinbase, BitGo… Hoặc phân tách số lượng Bitcoin vào nhiều ví nhỏ để nắm giữ.

Số lượng ví có số dư Bitcoin được ghi nhận là 43 triệu tài khoản. Trong đó:

Bitcoin được sở hữu một cách phân bổ đồng đều, cho thấy nó không bị kiểm soát bởi bất kỳ thực thể nào.

Các người nắm giữ Bitcoin hàng đầu thường thay đổi, bạn có thể theo dõi tại đây. Dựa trên dữ liệu trên, chúng ta không thể xác định chủ sở hữu của Bitcoin vì hầu hết các ví lớn đều là ví sàn, trong đó chứa tài sản của các nhà đầu tư.

Kết luận

Bitcoin hiện đang thu hút sự quan tâm của nhiều người vì tính thanh khoản cao. Sự biến động mạnh của BTC đã tạo nên một kênh đầu tư hấp dẫn cho nhiều người, tuy nhiên cũng mang đến nhiều rủi ro đối với những nhà đầu tư không kinh nghiệm. Để giảm thiểu rủi ro, hiểu rõ về Bitcoin và thị trường crypto là vô cùng quan trọng.