Ý nghĩa của “Lợi tức” là gì?

Sự thay đổi dòng lưu chuyển đồng tiền từ người cho vay đến người đi vay và ngược lại là nguồn gốc và bản chất của lợi tức.

Người cho vay có thể kiếm lợi từ việc cho người khác sử dụng tài sản trong một thời gian nhất định và thu lợi từ phần còn lại sau khi cho mượn. Ngược lại, người đi vay phải trả lợi tức cùng với số tiền gốc cho người cho vay để có quyền sử dụng tài sản và thu lợi từ hoạt động kinh doanh, sản xuất.

Lợi tức là một phần trong lợi nhuận của người đi vay (sản xuất, kinh doanh, đầu tư). Nguồn gốc của lợi tức là giá trị thặng dư do người lao động thực hiện trong quá trình sản xuất, kinh doanh tạo ra lợi nhuận cho người đi vay.

Để hiểu rõ khái niệm lợi ích hiện đại, cần phân tích ở 2 mặt:

Trong lĩnh vực kinh tế, thu nhập là thuật ngữ dùng để chỉ những khoản lợi nhuận có thể kiếm được từ hoạt động kinh doanh, sản xuất, đầu tư hoặc chỉ đơn giản là tiền lãi thu được sau khi.

Ví dụ 1: Nếu bạn gửi 100.000.000 đồng vào ngân hàng với lãi suất 12%/năm trong 6 tháng, sau thời gian đó bạn sẽ nhận lại 106.000.000 đồng. Trong số này, 100.000.000 đồng là số tiền gốc và 6.000.000 đồng là lợi tức bạn nhận được từ việc gửi tiết kiệm ngân hàng.

Lợi tức trong ngành chứng khoán là thu nhập được từ việc sở hữu một cổ phiếu. Nó bao gồm lãi suất hoặc thêm vào phần lãi (hoặc trừ đi phần lỗ) do giá cổ phiếu tăng (hoặc giảm) trong một khoảng thời gian cụ thể so với giá mua ban đầu.

Ví dụ 2: Công ty A (mã chứng khoán ABC) đã hoàn tất việc xác định danh sách cổ đông và quyết định trả cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ 10%. Vì vậy, mỗi cổ đông sở hữu 1 CP ABC sẽ nhận được 1.000 đồng (10% x 10.000 đồng) trong tài khoản của mình. Đồng thời, nếu giá cổ phiếu tăng 20% so với giá mua ban đầu, bạn sẽ thu được lãi 2.000 đồng (20% x 10.000 đồng) cho mỗi CP. Tổng cộng, lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán của bạn sẽ là 3.000 đồng (1.000 đồng + 2.000 đồng) cho mỗi CP.

Đặc điểm và phương pháp tính các loại lợi tức khác nhau trên thị trường hiện nay

Lợi ích theo tỷ lệ giảm giá của ngân hàng

Thông thường, khi bán kho bạc, mệnh giá sẽ cao hơn giá mà nhà đầu tư mua vào. Sự chênh lệch giữa hai số tiền này là lợi nhuận mà nhà đầu tư sẽ nhận được. Lợi nhuận đó được tính dựa trên tỷ lệ chiết khấu ngân hàng hàng năm của chênh lệch đó.

Lợi nhuận cho nhà đầu tư được tính dựa trên lợi tức trên cơ sở chiết khấu ngân hàng mặc định trong vòng một năm, với 360 ngày. Giả định rằng không tính đến giá trị lợi tức từ lãi kép và không có lựa chọn đầu tư khác.

Công thức tính:

Trong đó:.

Ví dụ: Bạn đã mua một trái phiếu kho bạc với mệnh giá 200.000 đồng và giá mua vào là 150.000 đồng. Sau 300 ngày, trái phiếu sẽ đến hạn. Lúc đó, lợi nhuận bạn nhận được từ trái phiếu là: [(200.000 – 150.000)/200.000] x (360/300) = 0,3 = 3%.

Lợi ích theo thời gian sở hữu

Trong công thức tính lợi tức theo khoảng thời gian nắm giữ, không cần xác định số ngày còn lại cho đến khi đáo hạn như trong công thức tính lợi tức theo chiết khấu ngân hàng.

Lợi tức không được quy đổi thành lợi nhuận hàng năm, điều này khác biệt so với cách tính lợi tức thông thường. Các khoản lãi và tiền được giả định sẽ được thanh toán khi đến hạn.

Công thức:.

Trong đó:.

Ví dụ: Năm 2020, bạn đã mua cổ phiếu của công ty X với số tiền 100.000.000 đồng. Năm 2021, bạn nhận được 5.000.000 đồng tiền cổ tức từ công ty. Sau đó, năm 2022, bạn quyết định bán cổ phiếu với giá 120.000.000 đồng. Từ đó, tỉ lệ lợi nhuận mà bạn nhận được sau thời gian nắm giữ là: (120 – 100 + 5)/100 = 0.25 = 25%.

Lợi ích theo hiệu quả năm

Lợi tức theo hiệu dụng năm là hình thức lợi tức được áp dụng để tính toán lợi nhuận từ các cơ hội đầu tư có sẵn. Phương pháp này thay thế cho việc tính lãi kép và có độ chính xác cao hơn.

Công thức:.

EAY = (1+HPY) ^ ((365/t) – 1).

Trong đó:.

Ví dụ: Bạn đầu tư 100.000.000 đồng vào cổ phiếu của công ty X với mức lợi tức cổ tức là 10% mỗi năm. Bạn có kế hoạch bán cổ phiếu này sau 200 ngày. Khi đó, lợi tức theo hiệu suất hàng năm bạn nhận được là khoảng 18.9%.

Lưu ý: Trong trường hợp ghi nhận lỗ, phương pháp tính vẫn được áp dụng như cũ. Lỗ trong khoảng thời gian nắm giữ cần được tính vào khi tính lợi tức theo tỷ suất hàng năm. Bạn vẫn phải thực hiện phép cộng 1 với tỷ suất hàng năm (có giá trị âm), ví dụ: [1 + (-0,5)]^(365/t).

Lợi ích theo biến động thị trường tiền tệ

Lợi tức theo thị trường tiền tệ còn được gọi là lợi tức tương đương, chỉ số này giúp so sánh lãi từ công cụ thị trường tiền tệ với lợi tức trên trái phiếu kho bạc.

Công cụ thị trường tiền tệ đã niêm yết giá dựa trên 360 ngày. Do đó, lợi tức theo thị trường tiền tệ cũng tính toán bằng công thức sử dụng số 360 thay vì 365.

Công thức:.

Trong đó:.

Ví dụ: Nếu bạn đầu tư vào trái phiếu kho bạc với lãi suất chiết khấu của ngân hàng là 20%, sau 200 ngày, trái phiếu sẽ đáo hạn. Tỷ suất lợi nhuận theo thị trường tiền tệ trong trường hợp này là: (360/20%) / (360 – 200 x 20%) = 5,625%.

Tầm quan trọng của lợi ích đối với doanh nghiệp

Mọi công ty đều cần lợi nhuận để duy trì và phát triển. Lợi nhuận của công ty bao gồm số tiền kiếm được sau khi trừ đi giá thành của sản phẩm và dịch vụ đã tiêu thụ cùng với số tiền thuế. Ngoài ra, lợi nhuận cũng bao gồm các khoản thu nhập từ các hoạt động tài chính như mua bán trái phiếu, cổ phiếu, ngoại tệ và lãi suất từ việc gửi tiền trong ngân hàng.

Trong lĩnh vực kinh doanh, lợi tức đóng vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp. Nó là một chỉ số thể hiện hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong suốt một năm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy lợi tức chưa thể phản ánh đầy đủ khả năng sinh lời từ số vốn đã đầu tư. Do đó, để đánh giá khả năng sinh lời, lợi tức thường được so sánh với số vốn vay mượn.

Hy vọng qua việc chia sẻ này, bạn đã có hiểu biết về lợi ích và ý nghĩa của chúng đối với các doanh nghiệp. Điều đó sẽ giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích và đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả đầu tư trong tương lai.