Người thao túng là gì?

Thao túng là hành vi mà một người cố gắng ảnh hưởng đến tư tưởng, suy nghĩ của người khác một cách gián tiếp. Không thể khẳng định rằng thao túng chỉ có tính tiêu cực, đôi khi ý đồ của đối phương là muốn bạn trở nên tốt hơn, hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, trong xã hội hiện tại, nơi mà con người luôn tìm cách để tiến lên, cạnh tranh, thì thao túng dường như chỉ có màu sắc tiêu cực. Họ muốn bạn làm những việc không đúng pháp luật, hoặc đơn giản chỉ là tự cảm thấy có tội lỗi với chính mình.

Hoạt động thao túng trong môi trường công sở được biểu lộ rõ ràng. Tại đây, mâu thuẫn và cạnh tranh thường xuyên xảy ra, khiến hai bên luôn muốn có lợi hơn nhau. Và chắc chắn sẽ có những người sử dụng thao túng nhằm đạt được mục tiêu tăng lương, thăng chức hoặc để trở nên đáng quý trong mắt người khác.

Ví dụ: Bạn đã đến cuộc họp muộn 10 phút sau khi đã thông báo cho cấp trên về tình huống của mình trước đó. Tuy nhiên, có một đồng nghiệp khác đã tỏ ra ghen ghét và trêu chọc bạn trước mặt mọi người: “Ồ, cậu tới muộn à? Nếu đi sớm một chút để tránh tắc đường thì giờ này chúng ta đã có thể bắt đầu cuộc họp rồi. Hoặc có lẽ chúng ta đã hẹn họp quá sớm nên bạn không kịp đến? Xin lỗi vì đã gây phiền phức!”.

Bạn có cảm thấy quen không? Sự khéo léo trong mỗi câu từ rõ ràng, nhưng cảm giác tội lỗi vẫn hiện hữu vì thực tế là chúng ta đến muộn, không thể phủ nhận. Hơn nữa, những kẻ thao túng luôn cẩn trọng trong lời nói vì đã có “chiến thuật” sẵn, nếu chúng ta cố tình phản biện sẽ trở thành kẻ vô duyên, xấu tính. Vậy làm thế nào để đối phó? 9 mẹo tâm lý này sẽ giúp chị em công sở chiến thắng!

1. Không chấp nhận sự hỗ trợ từ những người định đoạt

Thường thì, người thao túng thường làm một việc gì đó để thể hiện sự giúp đỡ theo hướng chủ động. Ví dụ như mời bạn uống cafe, trà sữa hoặc rủ bạn đi ăn, hoặc làm giúp bạn hoàn thành một deadline gấp mặc dù bạn không yêu cầu. Nhưng sau đó, họ sẽ mong bạn đáp lại công sức bằng một điều lớn hơn mà bạn thậm chí không muốn. Vì vậy, đừng để cho họ có cơ hội giúp đỡ bạn theo cách chủ động. Hãy từ chối tất cả những “lòng tốt giả tạo”. Và người thao túng sẽ không còn cớ để sai khiến bạn.

2. Đặt câu hỏi ngược lại để khiến đối tác cảm thấy không hợp lý với chính mình

Thay vì phản ứng nhanh chóng, chúng ta có thể đặt câu hỏi ngược lại những người đang thao túng để xác định rõ hơn về những gì họ vừa nói. Phương pháp này cũng được gọi là “gậy ông đập lưng ông”. Ví dụ, khi bị trêu chọc vì đến muộn họp, chúng ta có thể trả lời: “Nếu bạn ở trong hoàn cảnh của tôi, liệu bạn có thể đến đúng giờ không?”.

Nếu đồng nghiệp yêu cầu bạn làm bản báo cáo, hãy trả lời “Thế mai bạn làm deadline cho tôi cả ngày nhé?”. Kẻ thao túng sẽ nhận ra đã bị “bắt bài” và phải rút lui nhanh chóng.

3. Xin lỗi, tôi không thể thực hiện yêu cầu của bạn.

Việc này không chỉ làm cho đối tác cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp bạn tránh bị lợi dụng. Ý tưởng này không mới, vì trong cuốn sách “How to Win Friends and Influence People” (Làm thế nào để chiến thắng bạn bè và những người có ảnh hưởng), tác giả Dale Carnegie đã đề cập đến sự quan trọng của việc sử dụng tên người khi giao tiếp. Theo đó, mọi người thường trở nên thân thiện hơn khi được gọi bằng tên mà họ yêu thích (thường là tên thật hoặc biệt danh).

4. Nhìn thẳng vào ánh mắt của đối tác

Không chỉ đơn giản từ chối, nếu bạn đối mặt với một kẻ thao túng lừng danh, hãy dũng cảm nhìn thẳng vào ánh mắt của họ để làm cho họ mất tập trung. Phương pháp này rất hiệu quả và khiến đối tác phân tâm, từ đó họ cảm nhận được sự khinh thường và từ bỏ.

5. Đừng để kẻ điều khiển kết luận hấp tấp

Công thức chung của kẻ thao túng sẽ là lợi dụng một hành vi sai lầm của bạn và tổng hợp thành “Bạn lúc nào cũng thế!”. Nhiều người bị áp đặt và chỉ biết im lặng, trong khi đồng nghiệp khác sẽ bị kẻ thao túng điều khiển. Nhưng hãy tỉnh táo lên chị em, hãy đáp lại một cách thẳng thừng, ví dụ như “Có thể bạn nói đúng, nhưng hãy thử xem tôi làm sai tương tự một lần khác xem sao?”.

6. Lặp đi lặp lại quan điểm cá nhân

Một cách khác để làm cho đối phương khó chịu và từ bỏ lợi dụng đó là lặp đi lặp lại quan điểm cá nhân của bạn. Ví dụ, dù kẻ thao túng có nói gì đi nữa, bạn có thể đáp “Tôi không muốn tranh luận nữa!” Một vài lần như vậy chắc chắn đối phương sẽ rút lui!

7. Thư giãn và không để ý

Thật đáng tin cậy, tai nghe người nói. Hãy tưởng tượng một cảnh tượng tuyệt vời mà bạn luôn mong muốn hiện ra trước mắt. Đừng để những lời nói gây tổn thương xâm nhập vào tai!

8. Giữ khoảng cách vật lý

Những người thao túng trong môi trường công sở thường nghĩ rằng bằng cách chạm vào bạn như đặt tay lên vai, chạm vào lưng… Họ sẽ dễ dàng ảnh hưởng đến bạn. Vì vậy, hãy tránh cho họ cơ hội tiếp cận gần bạn thông qua việc giữ khoảng cách và trao đổi công việc qua văn bản, email. Điều này không chỉ giữ được sự chuyên nghiệp mà còn không bị nhờ vả một cách quá đáng.

9. Tự hiểu bản thân

Những kẻ thao túng thường chỉ áp đặt lên những người không tự hiểu mình, khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi và xấu hổ sau những lời chỉ trích. Khi nghe phàn nàn của họ, hãy tự hỏi liệu chúng có đúng không? Nếu có, chúng ta nên làm gì để điều chỉnh? Nên giải thích hay im lặng? Nhưng nếu đó là hoàn toàn sai, chúc mừng bạn đã tránh được ảnh hưởng từ đồng nghiệp hay cấp trên!

Mong rằng chị em sẽ ngày càng rèn luyện tinh thần mạnh mẽ để đối mặt với những người mưu mô, xảo trá và lươn lẹo trong môi trường công việc này nhé!