Chứng khoán nợ là gì?

Chứng khoán nợ (Debt Security) là các khoản nợ có thể được mua bán giữa các bên trên thị trường. Chúng đại diện cho khoản nợ của bên phát hành (chính phủ, tổ chức hoặc doanh nghiệp) đối với nhà đầu tư (bên cho vay). Một ví dụ phổ biến của chứng khoán nợ là trái phiếu. Ngoài ra, còn có các dạng khác như chứng khoán dạng nợ, công cụ thị trường tiền tệ và công cụ tài chính phái sinh.

Các chứng khoán nợ đều có quy định cụ thể về số tiền được vay, lãi suất áp dụng và ngày trả nợ. Lãi suất của chúng chủ yếu phụ thuộc vào khả năng thanh toán của người phát hành. Khi rủi ro tăng lên, lãi suất cũng sẽ tăng theo.

Chứng khoán nợ và cổ phiếu có những khác biệt đáng kể. Việc sở hữu chứng khoán nợ đồng nghĩa với việc bạn đang cho doanh nghiệp vay tiền. Nếu doanh nghiệp phá sản, bạn sẽ được ưu tiên trả tiền. Tuy nhiên, bạn không có quyền can thiệp vào các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như khi mua cổ phiếu.

Một số loại hình chứng khoán nợ

Trái phiếu

Trái phiếu là một loại chứng khoán nợ phổ biến. Người phát hành trái phiếu có thể là Nhà nước, doanh nghiệp hoặc các tổ chức tài chính khác. Trái phiếu là một cam kết trả nợ từ phía người phát hành. Người phát hành phải trả lãi định kỳ cho người nắm giữ trái phiếu. Ngoài ra, khi trái phiếu đáo hạn, doanh nghiệp sẽ trả lại số tiền gốc ban đầu cho người nắm giữ.

Ví dụ, nếu bạn sở hữu một trái phiếu của doanh nghiệp A có mệnh giá 500.000đ và lãi suất là 6% mỗi năm, thời gian đáo hạn là 3 năm, trong suốt thời gian này bạn sẽ nhận được tiền lãi hàng năm là 30.000đ (500.000 x 6%). Sau 3 năm, doanh nghiệp sẽ hoàn trả lại cho bạn số tiền gốc ban đầu là 500.000đ.

Hiện tại có hai loại trái phiếu phổ biến bao gồm:

Chứng khoán trái phiếu

Chứng khoán dạng nợ là các tài sản được chính phủ hoặc doanh nghiệp phát hành để thu hút vốn. Đây là một hình thức tương tự trái phiếu, tuy nhiên có những khác biệt về điều kiện bảo đảm và một số yếu tố khác.

Công cụ thị trường ngoại hối

Công cụ thị trường tiền tệ sẽ đảm bảo người sở hữu nhận được một lượng thu nhập hàng tháng cố định bằng tiền mặt mà không có bất kỳ ràng buộc nào.

Công cụ tài chính phái sinh

Công cụ tài chính phái sinh được phát hành với mục đích duy trì hoặc tăng lợi nhuận, hoặc giảm rủi ro. Ví dụ đáng chú ý trong nhóm này là quỹ hoán đổi và quyền chọn.

Các ưu điểm khi đầu tư vào chứng khoán nợ

Lấy lại vốn

Việc đầu tư vào chứng khoán nợ mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Đầu tiên, nhà đầu tư có khả năng thu hồi vốn khi mua chứng khoán nợ. Chứng khoán nợ, như trái phiếu ví dụ, thường có chu kỳ trả lãi và hoàn trả vốn khi đáo hạn.

Tuy nhiên, sự hoàn trả vốn phụ thuộc vào sự uy tín của tổ chức phát hành. Nếu tình hình kinh doanh của doanh nghiệp ổn định, việc hoàn trả vốn cho bạn là khá chắc chắn. Tuy nhiên, trong trường hợp doanh nghiệp thua lỗ hoặc phá sản, ngay cả các chủ nợ cũng có thể gặp rất nhiều rủi ro, dù là đối tượng được ưu tiên trả tiền đầu tiên.

Dòng thu nhập đều đặn từ việc trả lãi

Chứng khoán nợ là một lựa chọn đầu tư an toàn, mang lại lợi tức định kỳ theo lãi suất đã được quy định. Nó cũng có thể hỗ trợ việc quản lý dòng tiền của nhà đầu tư.

Đó là một phương pháp để tăng cường sự đa dạng trong danh mục

Tuỳ thuộc vào chiến lược của nhà đầu tư, việc đa dạng hóa danh mục có thể bao gồm cả chứng khoán nợ. Với tính an toàn được đánh giá cao, đây là một phương pháp giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư.

Nguy cơ khi đầu tư chứng khoán nợ

Nguy cơ lạm phát

Vấn đề lạm phát là một rủi ro hàng đầu mà nhà đầu tư phải đối mặt khi quyết định mua chứng khoán nợ. Mặc dù chứng khoán nợ có mức độ an toàn tương đối, nhưng lãi suất thường không cao. Vì vậy, nếu giá trị đồng tiền giảm đi quá nhanh, số tiền lãi thu được cũng sẽ rất ít.

Rủi ro về tính thanh khoản

Chứng khoán nợ thường có khả năng thanh khoản kém do thiếu thị trường giao dịch, gây khó khăn trong việc mua bán và trao đổi. Ngoài ra, quy mô thị trường nhỏ dẫn đến biến động giá cả thường xuyên, ảnh hưởng đến lãi suất của nhà đầu tư.

Nguy cơ tín dụng

Việc mua chứng khoán nợ có nghĩa là nhà đầu tư đang cho doanh nghiệp vay tiền. Do đó, trong trường hợp doanh nghiệp đầu tư thua lỗ hoặc phá sản, nhà đầu tư có thể không thu hồi được vốn.

Để tránh rủi ro này, nhà đầu tư nên xem xét khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính và báo cáo luồng tiền có thể được sử dụng để đánh giá tình hình này.

Tổng kết

Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu về khái niệm chứng khoán nợ. Mặc dù đầu tư chứng khoán nợ mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại nhiều rủi ro. Vì vậy, hãy cân nhắc và lựa chọn cách đầu tư một cách thận trọng. Để tìm hiểu thêm về tài chính – chứng khoán, hãy thường xuyên ghé thăm DNSE.