Thể chế là gì? Thể chế là thuật ngữ thường được sử dụng trong lĩnh vực chính trị, pháp lý nhằm thể hiện chế độ, tư tưởng chính trị mà một quốc gia lựa chọn.

Nói một cách khác, nó là bộ quy tắc ứng xử chung cho tất cả công dân trong một quốc gia, xã hội, nhằm đảm bảo sự cân đối giữa quyền lợi, trách nhiệm cá nhân và lợi ích chung. Không có trường hợp ngoại lệ, không có đối xử đặc biệt ưu tiên trong quá trình thực hiện chế độ của một quốc gia.

2. Các loại hình tổ chức

Có nhiều cách phân loại thể chế, mỗi cách mang ý nghĩa riêng, như sau:

2.1. Cơ cấu hành chính chính thức

Thể chế chính thức là tập hợp các quy tắc được quốc gia ban hành dưới dạng đạo luật và áp dụng trong thực tế. Mỗi quốc gia sẽ có một hệ thống văn bản pháp luật khác nhau, phụ thuộc vào đường hướng của Đảng và Bộ máy Nhà nước. Ở Việt Nam, các quy tắc được luật hóa và tích hợp vào hệ thống thể chế chính trị, bao gồm Hiến pháp, Bộ luật, Luật, Nghị quyết, Nghị định,….

2.2. Hình thức không chính thức

Nếu thể chế chính thức được so sánh như “phép vua”, thì thể chế phi chính thức được gọi là “lệ làng”. Chúng là những quy tắc xử sự chung đã thấm sâu vào tiềm thức người Việt, mặc dù chúng không được luật pháp chính thức hóa nhưng vẫn được nhiều người tuân thủ và thực hiện. Hiện nay, ở Việt Nam, các thể chế phi chính thức bao gồm phong tục, tập quán, tập tục,….

2.3. Hình thức Chính phủ

Thể chế Nhà nước là một hệ thống quy phạm pháp luật được thiết lập nhằm thực hiện mục tiêu chung của toàn xã hội.

2.4. Thể chế tư

Khác với hệ thống nhà nước, hệ thống tư hướng tới việc áp dụng các quy tắc, quy định của các tổ chức bên ngoài nhà nước như doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ,… Mục tiêu của hệ thống tư là thực hiện đầy đủ các quy định trong hệ thống nhà nước, đồng thời duy trì kỷ luật và tăng cường sức mạnh của từng cơ quan theo quy định pháp luật.

2.5. Hình thức tổ chức xã hội

Thể chế xã hội có nhiều điểm tương đồng với thể chế phi chính thức. Đó là những phong tục tập quán, quy định, chuẩn mực đạo đức và quy luật không thể thiếu, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

3. Nghiên cứu về hệ thống chính trị

Sau khi trả lời vấn đề về thể chế, chúng ta hãy đi sâu khám phá về thể chế chính trị tổng quát và thể chế chính trị của Việt Nam.

3.1 Khái niệm thể chế chính trị là gì?

Thể chế chính trị là cơ cấu tổ chức nhà nước của mỗi quốc gia. Mỗi đất nước có quyền lựa chọn thể chế phù hợp với tình hình và năng lực của mình. Thể chế chính trị cũng được sử dụng để ám chỉ hệ thống các quy định hợp thành tổng thể của chế độ nhà nước, cũng như cấu trúc tổ chức và hoạt động của các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp.

3.2 Cấu trúc của thể chế chính trị

Thể chế chính trị là một khái niệm phức tạp, bao gồm nhiều yếu tố khác nhau. Trong số đó, có ba yếu tố chính.

3.3 Đặc trưng của hệ thống chính trị Việt Nam

Thể chế chính trị ở Việt Nam có 3 đặc điểm cơ bản, hoàn toàn khác biệt so với các quốc gia khác trên thế giới như sau:

3.4 Phân hạng các hình thức chính trị Việt Nam

Hệ thống chính trị của Việt Nam bao gồm ba tập hợp chính là Đảng Cộng sản, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc. Những tập hợp này liên kết chặt chẽ với nhau và cùng nhằm mục tiêu phát triển đất nước theo hướng Chủ nghĩa xã hội, với nguyên tắc “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”. Nguyên tắc này mô tả và trình bày chi tiết về hệ thống chính trị của Việt Nam như sau:

Với những thông tin được chia sẻ trong bài viết này, chúng tôi hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm “thể chế” và giải đáp mọi thắc mắc liên quan. Nếu bạn có bất kỳ thông tin hữu ích nào liên quan đến chủ đề này, hãy để lại trong phần bình luận để mọi người cùng tham khảo. Đừng quên chia sẻ bài viết và theo dõi chúng tôi để nhận thêm nhiều thông tin hữu ích.