Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết về phương pháp nghiên cứu và chức năng của kinh tế chính trị Mác-Lênin, cùng với mối quan hệ của ngành khoa học này với các môn học khác.

Phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính trị.

Phương pháp triết học duy vật.

Phương pháp biện chứng duy vật là một phương pháp cơ bản trong chủ nghĩa Mác – Lênin, được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khoa học.

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị, phương pháp này yêu cầu việc xem xét các hiện tượng và quá trình kinh tế trong bối cảnh tác động qua lại và liên kết chặt chẽ với nhau, luôn luôn thay đổi và phát triển, thay vì ổn định không đổi.

Quá trình phát triển là quá trình tích luỹ các thay đổi về số lượng dẫn đến các thay đổi về chất.

Sự phát triển được coi là kết quả của sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập trong phép biện chứng duy vật.

Khi xem xét các hiện tượng và quá trình kinh tế, phép biện chứng duy vật đòi hỏi phải kết hợp với các điều kiện và hoàn cảnh lịch sử cụ thể.

Phương pháp trừu tượng hoá của khoa học.

Phương pháp này là một công cụ quan trọng, được rộng rãi áp dụng trong nghiên cứu kinh tế chính trị và một số lĩnh vực xã hội khác. Điều này bởi vì các lĩnh vực nghiên cứu này không thể được thực hiện trong phòng thí nghiệm và không sử dụng các thiết bị kỹ thuật như kính hiển vi hoặc máy móc như các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật.

Bên cạnh đó, các hiện tượng và quá trình kinh tế cũng rất phức tạp và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy, việc sử dụng phương pháp trừu tượng khoa học giúp đơn giản hóa quá trình nghiên cứu và đạt được kết quả nhanh chóng hơn.

Phương pháp trừu tượng hoá khoa học là việc loại bỏ những yếu tố đơn giản, ngẫu nhiên, tạm thời hoặc tạm gác lại một số nhân tố nhất định trong quá trình nghiên cứu các hiện tượng. Mục đích là để phân tích những yếu tố điển hình, ổn định và vững chắc, nhằm tìm ra bản chất của các hiện tượng và quá trình kinh tế, xác định các phạm trù và khám phá ra quy luật phản ánh bản chất đó.

Ngoài ra, trong lĩnh vực kinh tế chính trị còn sử dụng nhiều phương pháp khác như lôgíc và lịch sử, phân tích và tổng hợp, các phương pháp toán học, thống kê, mô hình hoá các quá trình kinh tế được nghiên cứu và nhiều hơn nữa.

Tác dụng và ý nghĩa của việc nghiên cứu kinh tế chính trị Mác – Lênin.

Nhiệm vụ của kinh tế chính trị.

Kinh tế chính trị Mác – Lênin có những nhiệm vụ chủ yếu sau:.

1.1. Chức năng nhận thức.

Nhận thức là chức năng tổng quát của mọi lĩnh vực khoa học, bao gồm cả kinh tế chính trị. Một môn khoa học nào đó cũng cần thiết để khám phá và hiểu rõ những vấn đề đang tồn tại.

Chức năng nhận thức của kinh tế chính trị được thể hiện ở việc phát hiện bản chất của các hiện tượng và quá trình kinh tế trong đời sống xã hội, tìm ra các quy luật điều chỉnh sự di chuyển của chúng. Nó giúp con người áp dụng các quy luật kinh tế một cách tỉnh táo vào hoạt động kinh tế để đạt được hiệu quả kinh tế và xã hội cao.

1.2. Tính ứng dụng thực tế.

Chức năng nhận thức của kinh tế chính trị không chỉ đơn thuần là để nhận thức mà còn để phục vụ cho hoạt động thực tiễn hiệu quả.

Chức năng thực tế và chức năng nhận thức của kinh tế chính trị có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.

Kinh tế chính trị nghiên cứu hiện tượng và quá trình kinh tế trong đời sống xã hội, khám phá bản chất của chúng, các quy luật điều chỉnh và cơ chế hoạt động của những quy luật đó. Kinh tế chính trị cung cấp căn cứ khoa học để xác định hướng đi, chính sách và biện pháp kinh tế.

Cách tiếp cận, chính sách và biện pháp kinh tế dựa trên cơ sở khoa học chính xác đã nhận thức được sẽ mang lại hiệu quả cao hơn cho hoạt động kinh tế.

Cuộc sống là nơi thử nghiệm sự chính xác của các chính sách, biện pháp kinh tế và cả những kết luận mà kinh tế học chính trị đã đưa ra trước đó.

Thực tế không chỉ là nơi khởi đầu mà còn là nơi kiểm chứng tính chính xác của lý thuyết kinh tế. Sự phát triển của nền sản xuất xã hội và hiệu quả hoạt động kinh tế là căn cứ để đánh giá tính chính xác của lý thuyết kinh tế.

1.3. Chức năng phương pháp học thuật.

Kinh tế chính trị là cơ sở lý thuyết cho một tổ hợp các khoa học kinh tế.

Các kết luận trong lĩnh vực kinh tế chính trị được thể hiện qua các phạm trù và quy luật kinh tế, đó là cơ sở lý luận cho các môn kinh tế chuyên ngành (như kinh tế công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, giao thông…) Và các môn kinh tế chức năng (kinh tế lao động, kế hoạch, tài chính, tín dụng, thống kê…).

Bên cạnh đó, kinh tế chính trị còn cung cấp nền tảng lý thuyết cho một số lĩnh vực khoa học khác như địa lý kinh tế, dân số học, lịch sử kinh tế quốc gia, lý thuyết quản lý và nhiều lĩnh vực khác.

1.4. Chức năng ý thức.

Kinh tế chính trị là một môn khoa học xã hội có nhiệm vụ tư tưởng. Trong các xã hội có giai cấp, vai trò tư tưởng của kinh tế chính trị được thể hiện qua việc các quan điểm lý thuyết của nó phụ thuộc vào lợi ích và bảo vệ lợi ích của các giai cấp hoặc tầng lớp xã hội cụ thể.

Các lập luận kinh tế chính trị của tầng lớp tư sản đều hướng tới tăng cường quyền thống trị của tầng lớp này và bảo vệ việc khai thác của tầng lớp tư sản.

Kinh tế chính trị Mác – Lênin là nền tảng khoa học cho việc hình thành quan điểm về thế giới, con người và niềm tin sâu sắc vào cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động để chấm dứt sự áp bức và bóc lột của tầng lớp và dân tộc, xây dựng thành công xã hội mới – xã hội chủ nghĩa.

Mối quan hệ giữa kinh tế chính trị và các lĩnh vực khác của kinh tế.

Kinh tế chính trị và các ngành học kinh tế khác có mối quan hệ rất gắn kết với nhau.

Ngoài lĩnh vực kinh tế chính trị, nhiều lĩnh vực khoa học kinh tế khác cũng nghiên cứu các quy luật liên quan đến việc sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng của xã hội. Tuy nhiên, các lĩnh vực này khác nhau về mục tiêu, phạm vi nghiên cứu và phương pháp tiếp cận.

Nghiên cứu Kinh tế chính trị tập trung vào việc khám phá và tổng hợp quan hệ giữa quá trình sản xuất và lực lượng sản xuất, cũng như quan hệ tác động giữa chúng với kiến trúc thượng tầng. Nghiên cứu này tập trung vào quá trình sản xuất của cải vật chất trong một nền sản xuất có tính chất xã hội và lịch sử, chứ không chỉ tập trung vào sản xuất của các đơn vị và cá nhân riêng biệt.

Kinh tế chính trị nghiên cứu sâu vào quan hệ bên trong của các hiện tượng và quy trình kinh tế, phân tích các quy luật chung về sự phát triển của phương thức sản xuất cụ thể.

Các môn khoa học kinh tế khác chỉ tập trung vào nghiên cứu trong phạm vi từng ngành, từng lĩnh vực kinh tế cụ thể. Chúng dựa trên những nguyên lý và quy luật mà kinh tế chính trị đưa ra để phân tích những quy luật vận động riêng của từng ngành, từng lĩnh vực cụ thể.

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị, việc nhận biết các nguyên lý và quy luật kinh tế chung mang ưu thế, trong khi các môn kinh tế khác tập trung vào phân tích những hiện tượng kinh tế cụ thể của từng ngành và những sự kiện kinh tế xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.

Kinh tế chính trị là nền tảng của các lĩnh vực kinh tế khác nhau, trong khi các lĩnh vực kinh tế cụ thể bổ sung, cụ thể hoá và làm phong phú hơn những nguyên tắc và quy luật chung của kinh tế chính trị.

Việc học môn kinh tế chính trị là điều cần thiết.

Kinh tế chính trị đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống xã hội.

Học môn kinh tế chính trị giúp người học hiểu được bản chất của các hiện tượng và quá trình kinh tế, nắm bắt được các quy luật kinh tế điều khiển sự phát triển và biến động kinh tế. Ngoài ra, học môn này còn giúp phát triển lý thuyết kinh tế và áp dụng lý thuyết đó vào thực tế, hành động theo quy luật, tránh xa khỏi tình trạng chủ quan, giáo điều và thiếu ý chí.

Kinh tế chính trị cung cấp các luận cứ khoa học để xác định đường lối phát triển kinh tế, xã hội và chính sách kinh tế phù hợp với yêu cầu của quy luật và điều kiện của đất nước ở từng thời kỳ.

Việc học kinh tế chính trị giúp chúng ta hiểu và áp dụng những quy luật và nguyên tắc kinh tế, đồng thời phát triển tư duy kinh tế. Điều này không chỉ quan trọng đối với những người quản lý lĩnh vực kinh tế mà còn cần thiết cho quản lý sản xuất và kinh doanh ở mọi tầng lớp xã hội và tất cả các thành phần kinh tế.

Người học, khi nắm vững kiến thức về kinh tế chính trị, sẽ có khả năng hiểu một cách sâu sắc các đường lối và chiến lược phát triển kinh tế của đất nước, cũng như các chính sách kinh tế cụ thể của Đảng và Nhà nước. Điều này giúp tạo niềm tin có cơ sở khoa học vào những đường lối, chiến lược và chính sách đó.

Hiểu về sự biến đổi trong các phương thức sản xuất và các hình thức kinh tế – xã hội là một điều cần thiết và là quy luật của lịch sử. Việc học tập kinh tế chính trị giúp chúng ta tin tưởng vào con đường xã hội chủ nghĩa mà Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân ta đã chọn, và đó là con đường phù hợp với quy luật khách quan. Mục tiêu của chúng ta là xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, giàu mạnh và văn minh trên đất nước.